Stanisław Andrzejewski. Pojemność dłoni
Pałac Czapskich
Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie
Krakowskie Przedmieście 5
10 - 30 października 2025
Rzemień napina się, aby unieść ciężką łódź. Szorstki filc, miękka przędza, garść piasku.
Stanisław Andrzejewski słucha materii i pozwala jej mówić. Z szacunku i wiedzy o rzemiośle, tworzy obiekty o doskonałym warsztacie, które w skupieniu nasyca treściami głęboko ludzkimi. Mówi o czasie, pamięci, milczących pustkowiach, subtelnej obecności tego, co niewidzialne. Przez dekady budował własny język artystyczny: malarstwo, rysunek, rzeźba ceramiczna, przestrzenne formy tkackie, a także poezja, tworzą opowieść o sztuce, która jest spotkaniem z tym co minione i tym, co jeszcze nie zostało nazwane.
Profesor Stanisław Andrzejewski – artysta, poeta, pedagog. Jeden z pionierów współczesnej tkaniny artystycznej w Polsce. Jego twórczość, zakorzeniona
w klasycznym warsztacie tkackim, konsekwentnie przekracza granice medium, zmierzając ku formom przestrzennym i instalacyjnym: tkaninę traktuje jako pełnoprawny język sztuki – cichy, skupiony zapis niosący sens. W jego pracach wyraźnie wybrzmiewa zainteresowanie strukturą i rytmem. Odnaleźć można echa fascynacji kulturą dawnych plemion – zwłaszcza Jadźwingów – których sztuka, symbolika i duchowy związek z naturą inspirowały artystę do tworzenia form surowych, archetypicznych, zakorzenionych w dawnych rytuałach i przedchrześcijańskiej wyobraźni.
Wystawa w Pałacu Czapskich – siedzibie Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie – to także upamiętnienie trwającej 50 lat relacji z tym miejscem: jako artysty, pedagoga, mentora i współtwórcy środowiska artystycznego. To właśnie tu Andrzejewski rozwijał swoją drogę twórczą, inspirował kolejne pokolenia studentek i studentów, a jego pracownie stały się miejscami wymiany myśli, eksperymentu i artystycznej wolności. Uczył patrzeć głębiej.
Od 1975 roku był związany z Wydziałem Malarstwa ASP, gdzie prowadził Pracownię Sztuki Włókna. W 1992 roku powołał do życia Pracownię Tkaniny Artystycznej na Wydziale Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki, którą kierował przez ponad dwie dekady. W późniejszych latach stworzył również autorskie pracownie na Wydziale Sztuki Mediów („Słowo – Obraz – Znak – Znaczenie”) oraz na Wydziale Architektury Wnętrz („Tkanina w Architekturze”).
Od 1998 roku jest tytularnym profesorem sztuk plastycznych. W latach 1990–1993 pełnił funkcję prodziekana Wydziału Malarstwa. W 1993 roku został wybrany prorektorem ASP w Warszawie i pełnił tę funkcję przez dwie kadencje, do 1999 roku. W kadencji 2002–2005 pełnił funkcję dziekana Wydziału Malarstwa ASP
w Warszawie. Został uhonorowany licznymi nagrodami, m.in. Złotym Medalem Zasługi, Nagrodą Pegaza, Medalem Stulecia Akademii.
Jego prace – od eksperymentalnych form z lat 70. XX wieku po najnowsze realizacje przestrzenne z lat 2023/2024 – pokazują, jak rozumienie formy i funkcji tkaniny artystycznej, w wykonaniu Andrzejewskiego, stopniowo się przekształca. Wczesne prace niosły ze sobą energię wyzwolenia tkaniny z jej użytkowej roli, stawały się gestem – świadomym, emocjonalnym, pełnym duchowych znaczeń.
Tworzone w ostatnich latach miękkie rzeźby z filcu wibrują kolorem, witalnością i przepychem biologicznych form. To lekkość twórczego gestu człowieka,
który osiągnął spokój.
Swoje prace prezentował na ponad 180 wystawach – indywidualnych i zbiorowych – w galeriach i muzeach w Europie, obu Amerykach, Afryce, Azji i Australii.
„Moja twórczość rozgrywa się na szerokim polu różnych dziedzin sztuki i obejmuje malarstwo, rysunek, rzeźbę ceramiczną, przestrzenne formy tkackie,
a także słowo literackie” – pisał Andrzejewski. „Nie zatrzymując się na dłużej przy jednej z nich, wędruję po zróżnicowanych przestrzeniach, poszukując
– i w odkrywaniu znajdując – satysfakcję tworzenia”.
Pojemność dłoni
Twoją miarą na
Wszystko
Kropla
Studnia
Jezioro
Stanisław Andrzejewski, “Geometria pustyni”, Olsztyn, wyd. Studio Gravite, 2010.
Organizator:
Fundacja Rodziny Andrzejewskich
Partnerzy:
Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie
Centralne Muzeum Włókiennictwa w Łodzi